Asteartea, abenduak 2 – 18:00etan – Bizkaia Aretoa (Bilbo)
Hizlaria: Laura Freixas
Izenburua: Anaïs Nin eta Henry Miller
Bizkaiko Foru Aldundiaren Emakumeak Estrategia feminismoaren eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren aldeko apustu irmoa da. Helburua emakumeen presentzia eremu publiko eta erabaki-guneetan ikusaraztea da; gizarte, politika eta ekonomiako haien garrantzia aitortzea, eta historian zehar gehiegi jasan duten ikusezintasuna zuzentzea.
«Genioak… eta Genialak?» zikloa marko horretan kokatzen da: “genio/geniala” binomioaren inguruko gogoeta proposatzen du, zergatik gehienetan “genioaren” irudia —artean, zientzian edo kulturan— maskulinoa izan den aztertuz, eta zer gertatu den sortu, lagundu edo lan intelektual eta artistikoan parte hartu duten baina bigarren planoan geratu diren emakumeekin.
Sortzaile-harremanak eta sortzaile bikoteak aztertzen dituzten hitzaldien bidez, edo emakume askok pairatutako ikusezintasuna agerian jarriz, zikloak eztabaida eta aitortzarako espazio berriak ireki nahi ditu, Emakumeak estrategiaren ikuspegi eraldatzailearekin bat eginez.
Saioaren aurkezpena
Lehen saio honetan, Laura Freixas —emakumeek idatzitako literaturaren ikerketan eta sustapenean erreferentea den idazle eta saiakeragilea— Anaïs Nin eta Henry Miller arteko harremanean sakonduko da. Nin, idazle izateko bidean, eta Miller, Pariseko giro bohemioan murgildutako egilea, hamar urte baino gehiagotan luzatu zen lotura intelektual eta afektiboa izan zuten; Nin-ek bere eguneroko ospetsuetan jaso zuen harreman hori. Istorio horrek aukera ematen du ziklorako funtsezko gaiak jorratzeko: genero-desberdintasunak harreman sortzaileetan, “genialtasun” maskulinoa sostengatzen duten mekanismoak, eta emakume askok beren ahotsa egoera zailen aurrean berretsi ahal izateko izan zituzten oztopoak.
Hitzaldiak galdera hauek planteatzera gonbidatzen gaitu: zein toki izan zuten emakumeek elkarrizketa artistiko horietan? Zergatik aitortu dira nagusiki gizonezko “genioak”? Eta nola egin dezakegu aurrera emakume sortzaileen ekarpena, autonomia eta oroimen kulturala erabat aitortzen dituen kontakizun baterantz?
Asteartea, abenduak 9 – 18:00etan – Bizkaia Aretoa (Bilbo)
Hizlaria: Victoria Combalía
Izenburua: Dora Maar eta Pablo Picasso
Bizkaiko Foru Aldundiaren Emakumeak Estrategia feminismoaren eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren aldeko apustu irmoa da. Helburua emakumeen presentzia eremu publiko eta erabaki-guneetan ikusaraztea da; gizarte, politika eta ekonomiako haien garrantzia aitortzea, eta historian zehar gehiegi jasan duten ikusezintasuna zuzentzea.
«Genioak… eta Genialak?» zikloa marko horretan kokatzen da: “genio/geniala” binomioaren inguruko gogoeta proposatzen du, zergatik gehienetan “genioaren” irudia —artean, zientzian edo kulturan— maskulinoa izan den aztertuz, eta zer gertatu den sortu, lagundu edo lan intelektual eta artistikoan parte hartu duten baina bigarren planoan geratu diren emakumeekin.
Sortzaile-harremanak eta sortzaile bikoteak aztertzen dituzten hitzaldien bidez, edo emakume askok pairatutako ikusezintasuna agerian jarriz, zikloak eztabaida eta aitortzarako espazio berriak ireki nahi ditu, Emakumeak estrategiaren ikuspegi eraldatzailearekin bat eginez.
Saioaren aurkezpena
Hitzaldi honetan Dora Maar (1907–1997) argazkilari eta margolariaren figurara hurbilduko gara; haren ibilbide sortzailea, neurri handi batean, Pablo Picassorekin hamar urtez izan zuen harremanaren eraginpean egon zen. Nahiz eta Argentinan hazi, Maarrek Parisko École Photographique de la Ville de Paris eskolan ikasi zuen argazkigintza, eta berehala garatu zuen estilo pertsonala, bereziki surrealismoaren esparruan. 1936an ezagutu zuen Picasso, eta harekin maitasun-harreman bizi eta korapilatsua izan zuen. Urte horietan, ia erabat utzi zuen argazkigintza, eta margolanari eskaini zion bere sormen-lana.
Picassok Françoise Gilot-ekin harreman berria hasi zuenean, Dora Maarrek krisi nerbioso sakona jasan zuen, eta Jacques Lacan psikoanalistaren eskuetaraino iritsi zen. Ordutik aurrera, pintura eta espiritualtasuna bihurtu ziren bere babesleku, eta gero eta erretiratuago bizi izan zen 1997an hil zen arte.
Victoria Combalía Bartzelonako Unibertsitateko doktorea da (1983), eta Arte Historiako irakaslea izan zen bertan 1974tik 2013an erretiroa hartu zuen arte. Hala ere, idazten, ikertzen eta erakusketak antolatzen jarraitzen du. 1979 eta 1981 artean Investigadora Invitada izan zen New Yorkeko Unibertsitatean; 1996 eta 2002 artean Tecla Sala Kultur Zentroko zuzendari artistikoa izan zen (L’Hospitalet, Bartzelona); eta 2004tik 2007ra Madrilgo Erkidegoko Arte Plastikoen aholkulari gisa aritu zen.
Arte-kritikaria izan da La Vanguardia, El País, Diario de Barcelona, Tele/Expres eta Ara egunkarietan, eta gaur egun ere El País-en kolaboratzen jarraitzen du.
Mara Mariño kazetaria, sexologoa eta feminismoan espezializatutako idazlea da.
2017tik, 20minutos egunkarian sexuari buruzko zutabea sinatzen du, eta bertan sexu-dibulgazioa ikuspegi feministarekin uztartzen du.
2023an, ‘Todo lo que mi novio debe saber sobre feminismo’ argitaratu zuen; bikote-dinamika tradizionalak desmuntatzeko eta harreman kontziente, berdinzale eta biolentziarik gabekoak sustatzeko lan egina.
Gainera, sexualitate-adierazle gisa hainbat komunikabiderekin elkarlanean aritzen da, eta berdintasunari buruzko hitzaldiak eman ditu enpresetan, udaletxeetan eta elkarteetan.
‘Emakumeak sareetan’ aktibista nabarmenekin antolatutako topaketa-zikloa da; sare sozialetan presentzia handia duten pertsonak dira, eta handik berdintasunaren eta feminismoaren aldeko kontakizuna eskaintzen dute.
‘Influencer’ horiek, beren testigantzen bidez, emakumeen askatasunaren eta eskubideen aldeko borrokan laguntzen dute. Iritzi-sortzaileak dira, eta haien lana funtsezkoa da, bereziki gazteenengan duten eragin-gaitasunagatik.
